ماهیت ساز پیانو به عنوان یک ساز صفحهکلیددار و از نظر تنوع صدایی از کاملترین سازها شناخته میشود. صدای پیانو در اثر برخورد چکشهایی با سیمهای فلزی داخل جعبه چوبی تولید میشود که این چکشها با فشرده شدن کلیدها به حرکت در میآیند. سیمها به صفحهای به نام «صفحه صدا» متصل شدهاند که نقش تقویتکننده صدا را دارد.
اجزای اصلی و نحوه عملکرد پیانو:
صفحهکلید (کلاویهها):
مجموعهای از کلیدهای سفید و سیاه که با فشار دادن آنها، چکشها به حرکت در میآیند.
چکشها:
قطعاتی که به سیمها ضربه میزنند و باعث تولید صدا میشوند.
سیمها:
سیمهای فلزی با طولها و ضخامتهای مختلف که هر کدام فرکانس خاصی را تولید میکنند.
صفحه صدا:
یک صفحه چوبی که صدا را تقویت میکند و به انتشار آن کمک میکند.
دمپرها:
قطعاتی که با بالا آمدن کلیدها، از سیمها فاصله میگیرند و با پایین آمدن کلیدها، دوباره به سیمها میچسبند و ارتعاش آنها را متوقف میکنند.
پدالها:
پدالهای پیانو (معمولاً دو یا سه عدد) برای کنترل طول صدا و ایجاد افکتهای صوتی مختلف استفاده میشوند.
ماهیت کلی پیانو:
ساز صفحهکلیددار:
پیانو با استفاده از صفحهکلید خود، امکان اجرای همزمان چندین نت و ایجاد آکوردهای پیچیده را فراهم میکند.
تولید صدا از طریق ارتعاش:
برخلاف سازهای بادی، پیانو با ضربه زدن به سیمها و ارتعاش آنها صدا تولید میکند.
تنوع صدایی بالا:
پیانو به دلیل داشتن سیمهای متعدد با طولها و ضخامتهای مختلف، طیف گستردهای از نتها و صداها را تولید میکند.
قابلیت اجرا در سبکهای مختلف:
پیانو در سبکهای مختلف موسیقی از کلاسیک تا جاز و پاپ قابل استفاده است.
پیانو به عنوان مادر سازها:
به دلیل قابلیتهای گستردهاش در تولید صدا و اجرای موسیقی، پیانو به عنوان مادر سازها نیز شناخته میشود.
تاریخچه پیانو:
پیانو در اواخر قرن هفدهم میلادی توسط Bartolomeo Cristofori اختراع شد.
در زمان ناصرالدین شاه قاجار، اولین پیانو به ایران وارد شد.
به مرور زمان، پیانو در ایران نیز جایگاه ویژهای پیدا کرد و به عنوان یکی از سازهای محبوب در موسیقی ایرانی مورد استفاده قرار گرفت.