قیچک باس نوعی ساز زهی آرشه‌ای است که در موسیقی ایرانی و به‌ویژه در گروه‌های موسیقی نواحی کاربرد دارد. این ساز از نظر اندازه بزرگتر از قیچک معمولی است و صدایی بم‌تر و عمیق‌تر از آن تولید می‌کند. قیچک باس معمولاً در گروه‌های موسیقی برای ایجاد هارمونی و پر کردن محدوده صوتی بم‌تر استفاده می‌شود.
ماهیت قیچک باس:
اندازه و شکل:
قیچک باس از نظر اندازه بزرگتر از قیچک معمولی است و معمولاً دارای بدنه و دسته بزرگتری است.
صدا:
این ساز صدایی بم‌تر و عمیق‌تر از قیچک معمولی تولید می‌کند و به همین دلیل در گروه‌های موسیقی برای ایجاد هارمونی و پر کردن محدوده صوتی بم‌تر استفاده می‌شود.
کاربرد:
قیچک باس بیشتر در گروه‌های موسیقی نواحی و برای ایجاد هارمونی و عمق صدا در کنار سازهای دیگر کاربرد دارد. همچنین، می‌تواند در تک‌نوازی‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرد.
تفاوت با قیچک معمولی:
تفاوت اصلی قیچک باس با قیچک معمولی در اندازه و در نتیجه محدوده صدایی آن است. قیچک باس صدایی بم‌تر و عمیق‌تری دارد.
نحوه اجرا:
نحوه اجرا و تکنیک‌های نوازندگی قیچک باس شباهت زیادی به قیچک معمولی دارد، با این تفاوت که نوازنده باید با توجه به اندازه بزرگتر ساز و محدوده صوتی آن، تکنیک‌های متناسب را به کار ببرد.
جنس و ساختار:
همانند قیچک معمولی، قیچک باس نیز از چوب ساخته می‌شود و دارای کاسه، صفحه رو و سیم است. سیم‌های آن نیز از جنس فلز هستند و با آرشه نواخته می‌شوند.
کوک:
کوک سیم‌های قیچک باس نیز می‌تواند بر اساس نیاز نوازنده و نوع موسیقی اجرا شده، متفاوت باشد.
نقش در ارکستر:
در ارکستر، قیچک باس معمولاً نقش پرکننده محدوده صوتی بم و ایجاد هارمونی را بر عهده دارد.
به طور خلاصه، قیچک باس سازی زهی آرشه‌ای است که با صدای بم و عمیق خود، در گروه‌های موسیقی ایرانی به‌ویژه در موسیقی نواحی کاربرد دارد و به عنوان یکی از سازهای اصلی در ایجاد هارمونی و پر کردن محدوده صوتی بم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
