ساز نی یک ساز بادی چوبی ایرانی و از دسته سازهای بدون زبانه است. این ساز معمولاً از شش گره و هفت بند تشکیل شده و به همین دلیل به آن «هفت‌بند» نیز گفته می‌شود. صدای نی با دمیدن هوا از دهان و ارتعاش ستون هوا در داخل لوله نی تولید می‌شود. سوراخ‌های روی بدنه نی با انگشتان نوازنده پوشانده و باز می‌شوند تا فواصل مختلف ایجاد کنند و نهایتاً ملودی تولید شود.
ماهیت ساز نی:
ساز بادی:
نی جزء سازهای بادی است و صدا از طریق ارتعاش هوا تولید می‌شود.
بدون زبانه:
بر خلاف بسیاری از سازهای بادی، نی زبانه ندارد و صدا با دمیدن هوا و ارتعاش ستون هوا در داخل لوله ایجاد می‌شود.
هفت‌بند:
نی معمولاً از شش گره و هفت بند تشکیل شده است که به آن «هفت‌بند» نیز می‌گویند.
سوراخ‌ها:
نی دارای پنج سوراخ در قسمت جلو و یک سوراخ در قسمت پشت است که با انگشتان نوازنده کنترل می‌شوند.
کوک‌ناپذیر:
ساز نی معمولاً قابل کوک کردن نیست و نوازنده از نی‌های مختلف برای اجرای فواصل مختلف استفاده می‌کند.
تکنوازی و همنوازی:
از نی هم به صورت تکنوازی و هم برای همنوازی در گروه‌های موسیقی استفاده می‌شود.
