تنبک یک ساز کوبهای ایرانی است که از خانواده طبلها به شمار میرود. این ساز معمولاً از چوب ساخته میشود و با پوست حیوانات (معمولاً بز یا گاو) پوشیده میشود. تنبک دارای بدنهای به شکل استوانه توخالی است که یک طرف آن پوست کشیده شده و نوازنده با انگشتان دست یا مضراب به آن ضربه میزند و صداهای مختلفی تولید میکند.
ماهیت تنبک:
جنس:
تنبک معمولاً از چوب ساخته میشود. چوبهایی مانند گردو، توت، و افرا از متداولترین چوبهای مورد استفاده در ساخت تنبک هستند.
پوشش:
قسمت صدادهنده تنبک از پوست حیوانات است که معمولاً از پوست بز یا گاو تهیه میشود.
شکل:
تنبک به شکل استوانهای توخالی است که یک طرف آن باز است و با پوست پوشانده میشود.
نحوه نواختن:
نوازنده با انگشتان دست یا مضراب به پوست تنبک ضربه میزند و صداهای مختلفی تولید میکند.
نقش در موسیقی:
تنبک به عنوان یک ساز کوبهای اصلی در موسیقی ایرانی و همچنین در سایر سبکهای موسیقی جهان (مانند جاز، بلوز، پاپ، و راک) به کار میرود.
اجزای تنبک:
تنه:
قسمت اصلی ساز که معمولاً از چوب ساخته میشود.
پوست:
قسمت صدادهنده ساز که با کشیدن پوست حیوانات بر روی دهانه تنبک ایجاد میشود.
دهانه:
قسمت باز تنبک که محل ضربه زدن نوازنده است.
تاریخچه:
ریشههای تنبک را میتوان در تمدنهای باستانی ایران مانند ایلام و ساسانیان یافت.
در طول تاریخ، تنبک از سفال به چوب و فلز تغییر شکل داده است و امروزه بیشتر از چوب ساخته میشود.
تنبک در طول تاریخ نقش مهمی در موسیقی ایرانی ایفا کرده و امروزه نیز در سبکهای مختلف موسیقی کاربرد دارد.